Hanbok (한복) là trang phục truyền thống của Hàn Quốc. Bộ trang phục này có màu sắc sặc sỡ rất đặc trưng, các đường kẻ đơn giản và không có túi. Dù tên gọi của nó là Hàn phục (Hanbok), nhưng Hanbok chỉ đề cập đến trang phục của triều đại Joseon và được mặc như là trang phục chính thức trong các lễ hội truyền thống. Hanbok ngày nay không được may chính xác theo như phong cách của triều đại Joseon mà đã có một số thay đổi để phù hợp với đời sống hiện đại.
Trong lịch sử, ở Hàn Quốc có hai bộ Hàn phục. Giai cấp quý tộc sử dụng một loại trang phục khác may theo kiểu cách nước ngoài (theo kiểu Trung quốc). Trong khi đó, người dân thường mặc bộ trang phục bản địa ngày nay được biết đến với tên gọi là Hanbok.
Trước thời đại Joseon
Trang phục Hanbok bắt nguồn từ sự sử dụng rộng rãi của quần áo du mục trong nền văn hóa Scytho-Siberian của miền bắc châu Á trong thời kỳ cổ đại. Những bằng chứng sớm nhất chứng tỏ sự tồn tại của trang phục này ở miền Bắc châu Á có thể được tìm thấy trong khu mộ của người Hung Nô ở Noin Ula ở miền bắc Mông Cổ, và bằng chứng sớm nhất về thiết kế cơ bản của Hanbok có thể bắt nguồn từ bức tranh trên tường cổ xưa của Goguryeo.
Được bắt nguồn từ miền bắc châu Á, Hanbok được thiết kế để tạo điều kiện thuận lợi cho di chuyển và kết hợp nhiều hoa văn khác nhau. Từ thời kỳ này, bắt đầu hình thành cấu trúc cơ bản của Hanbok bao gồm áo jeogori, quần baji và váy chima. Quần ngắn và ôm sát người, áo khoác dài đến eo được sử dụng bởi cả đàn ông và phụ nữ trong những năm đầu của thời kỳ Tam Quốc. Những nét thiết kế cơ bản này của Hanbok vẫn còn lưu giữ lại cho đến ngày nay.
Đến cuối thời Tam Quốc, những người phụ nữ quý tộc mới bắt đầu mặc áo khoác dài tới ngang hông (được thắt lại ở eo) và váy dài phủ kín chân, còn đàn ông quý tộc thì mặc quần rộng, bo lại ở mắt cá chân và áo chẽn có thắt lưng ở eo.
Mặc dù Hanbok ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nước ngoài, nhưng trang phục của Mông Cổ đã làm thay đổi một số nét của Hanbok. Sau khi triều đại Goryeo (918-1392) ký kết hiệp ước hòa bình với đế quốc Mông Cổ vào thế kỷ 13, công chúa Mông Cổ làm dâu một gia đình hoàng gia của Hàn Quốc đã mang theo những bộ trang phục của Mông Cổ rất thông dụng trong đời sống. Do chịu ảnh hưởng của những trang phục này, váy chima trở nên ngắn hơn, và jeogori được kéo lên phía trên thắt lưng và thắt ở ngực với dây vải dài và rộng, goruem và tay áo được uốn hơi cong. Tuy nhiên giao lưu văn hóa không chỉ theo một chiều. Văn hoá Hàn Quốc cũng đã có ảnh hưởng đáng kể với nước Mông Cổ, có thể thấy trang phục Hanbok được sử dụng bởi giới quý tộc, hoàng hậu và phi tần của triều đình Mông Cổ.
Thời kỳ giữa và sau triều đại Joseon
Trong triều đại Joseon, quần áo của phụ nữ có xu hướng rộng hơn, như được thấy trên các bức tranh tường ở ngôi mộ của Bak Ik (1332-1398). Tuy nhiên, vào thế kỷ 16, jeogori trở nên ngắn hơn đến thắt lưng, và trở nên vừa vặn hơn.
Hanbok ngày nay về cơ bản giống như Hanbok mặc trong triều đại Joseon, nó đã trải qua nhiều thay đổi và trở thành trang phục truyền thống của Hàn Quốc.
a. Chất liệu :
Do điều kiện thời tiết đa dạng, quần áo được làm từ những chất liệu khác nhau như sợi gai, coton, lụa, và xa tanh. Khi thời tiết lạnh giá, chất liệu làm hanbok sẽ dày dặn hơn, có thể nhồi thêm lông như ở khu vực phía Bắc. Vào mùa hè, người ta sử dụng chất liệu mỏng và thoáng mát. Đặc biệt vào mùa thu, rất nhiều phụ nữ thích mặc quần áo làm từ lụa tơ mỏng bởi vì khi chuyển động, quần áo sẽ phát ra tiếng sột soạt giống như âm thanh khi dẫm lên lá khô.
b. Màu sắc :
Màu trắng tượng trưng cho sự trong sáng, lòng chính trực và là màu sắc được sử dụng nhiều nhất cho Hanbok. Giai cấp, tầng lớp quý tộc có thể mặc trang phục pha thêm các màu đỏ, vàng, xanh và đen. Những màu này tượng trưng cho năm thành tố trong vũ trụ (kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ ). Chất liệu để nhuộm làm từ các nguyên liệu tự nhiên như hoa hoặc vỏ cây.
c . Hanbok ngày nay :
* Hanbok trẻ em : Vào ngày thường, quần áo cho trẻ thường được thiết kế để giữ ấm. Vào ngày sinh nhật đầu tiên của trẻ, các bậc cha mẹ sẽ mặc cho con mình những bộ quần áo có màu sắc sặc sỡ. Ngày nay nhiều gia đình vẫn giữ được truyền thống này.
Trang phục Hanbok cho trẻ bao gồm áo vét dài màu xanh (cheonbok) mặc ra ngoài áo durumangi và đi kèm với mũ đen có dải sau. Những từ ngữ và biểu tượng liên quan đến đứa trẻ sẽ được thêu lên trên vải. Ban đầu, trang phục này chỉ dành cho con trai của tầng lớp quý tộc (yangban). Về sau, trang phục này được dùng cho mọi tầng lớp và cho cả các bé gái nhưng kiểu may lại khác nhau.
* Hanbok cho nam giới : Áo trên của Hanbok cho nam giới thường dài hơn của nữ, có thể kéo dài xuống tận eo hoặc thấp hơn. Giống Hanbok cho nữ, Hanbok cho nam cũng có một dải băng thắt ở trước ngực.
Quần Baji ban đầu có ống hẹp để thuận tiện cho việc cưỡi ngựa và săn bắn. Tuy nhiên, khi nghề nông phát triển thì ống quần trở nên rộng hơn để phù hợp cho việc đồng áng. Quần ống rộng cũng khiến cho người mặc thoải mái hơn khi ngồi trên sàn thay vì quần ống hẹp.
* Hanbok cho nữ giới : Chogori thường dùng cho nữ giới đã thay đổi rất nhiều cho đến nay. Kiểu dáng ban đầu của Chogori dài tới hông và được thắt lại ở phần eo. Đến cuối triều Joseon (1392-1910) kiểu áo này chỉ dài tới khuỷu tay với phần vạt áo trước phủ trước ngực. Dongchong là phần viền giúp làm nổi bật cổ của người phụ nữ. Giống như kiểu dáng của nam, dongchong được buộc ngang phần ngực.
Chima là váy có hình chữ nhật hoặc hình ống với phần đai xếp nếp. Nó được thắt ở phía trên ngực với dải băng dài. Kiểu váy này che phủ kín cơ thể, do đó che giấu được dáng người của phụ nữ. Điều này là do ảnh hưởng của xã hội Nho giáo.
